Kurutulmuş Domates Nasıl Yapılır?
Yazın olgunlaşan etli, mis kokulu domatesleri sadece o mevsime mahkûm etmek haksızlık gibi geliyor insana. İşte bu yüzden mutfağımda yazın kokusunu dört mevsim taşımayı seviyorum. En güzel yöntemlerden biri de domatesleri kurutarak saklamak. Hem ekonomik, hem pratik hem de doğal. Peki, kurutulmuş domates nasıl yapılır? Gelin hep birlikte adım adım bakalım.
Neden Domates Kurutulur?
Kurutma, eskilerden beri kullanılan en doğal saklama yöntemlerinden biridir. Özellikle yaz domatesleri, güneşte ya da fırında kurutulduğunda aromasını daha yoğun bir şekilde ortaya çıkarır. Salatalarda, makarnalarda, kahvaltılık ezmelerde ve daha birçok tarifte kullanmak için harika bir alternatif sunar.
Ben, her yaz mevsimi başladığında pazardan iri ve etli domatesler alıp bir kısmını kurutmak için ayırırım. Kışın kapalı bir kavanozdan aldığım kurutulmuş domatesin kokusu bile beni yazın başına ışınlar.
Kurutulmuş Domates İçin Uygun Domates Seçimi
Başarılı bir kurutma için domatesin cinsi gerçekten önemli. İçerisinde fazla su olmayan, etli yapılı türleri tercih etmek gerekiyor.
Tavsiye edilen domates çeşitleri:
- Çeri domates (özellikle fırın kurutma için)
- Roma domatesi (yumurta domates olarak da bilinir)
- Salçalık domatesler (az sulu, etli yapı)
Ne kadar az suluysa, o kadar iyi kurur. Aynı zamanda çürük ya da fazla yumuşamış domateslerden uzak durmak da önemli.
Güneşte Domates Kurutma Yöntemi
En geleneksel ve belki de en lezzetli yöntemdir.
Malzemeler:
- 2-3 kg etli domates
- Deniz tuzu
- Temiz tülbent ya da sineklik örtüsü
- Tel süzgeç ya da geniş tepsi
Uygulama:
- Domatesleri yıkayıp kurulayın.
- Ortadan ikiye bölün. Çok büyükse dörde de bölebilirsiniz.
- Kesik kısımları yukarı gelecek şekilde dizin.
- Üzerlerine hafifçe tuz serpin (bozulmayı önler).
- Güneş alan, toz olmayan bir yere koyun.
- Üzerini ince bir tülbentle örtün (böceklerden korumak için).
- Her gün güneş alacak şekilde çevirerek 5-7 gün bekleyin.
Ben domatesleri sabah serip akşam üzeri eve alıyorum. Geceleri nem olmasın diye içeri almak önemli. Kuruyunca derimsi bir doku oluşuyor ve domates esnekliğini koruyor.
Fırında Domates Kurutma Yöntemi
Güneş yoksa ya da vakit darsa, fırın kurtarıcı olur.
Adımlar:
- Domatesleri yine yıkayıp doğrayın.
- Fırın tepsisine yağlı kâğıt serin.
- Domatesleri dizip üzerine biraz tuz serpin.
- 90-100°C’de, fanlı ayarda 5-6 saat pişirin.
- Arada fırın kapağını açıp buharın çıkmasına izin verin.
Fırın kurusu biraz farklı oluyor; daha koyu renkli ve hafif karamelize. Ama pratikliği tartışılmaz.
Kurutulmuş Domates Nasıl Saklanır?
İyice soğuyan domatesleri kavanozlara koyup kuru şekilde saklayabilirsiniz. Ama daha lezzetli bir seçenek de var: zeytinyağında saklamak.
Zeytinyağında Saklama İçin:
- Kurutulmuş domatesleri kavanoza koyun.
- Aralarına bir diş sarımsak, defne yaprağı, biberiye ya da kekik ekleyebilirsiniz.
- Üzerine zeytinyağı dökerek tamamen kapatın.
- Kapağını sıkıca kapatıp serin ve karanlık yerde saklayın.
Kahvaltıya mı? Ekmek üstüne biraz peynirle nefis. Makarnaya mı? Bir kaşık yağından eklemek bile yetiyor.
Küçük Bir Not: Ne Zaman Tüketilmeli?
Zeytinyağında sakladığınız domatesleri buzdolabında tutarsanız aylarca dayanır. Ama açtıktan sonra 1-2 hafta içinde tüketmenizi öneririm. Temiz kaşık kullanmak ve kavanozu açık bırakmamak hijyen açısından önemli.
Sonuç: Yazı Kavanoza Sığdırmak Mümkünmüş
Benim için kurutulmuş domates yapmak sadece bir kış hazırlığı değil. Aynı zamanda doğayla uyumlu, sakinleştirici bir ritüel. Domateslerin yavaş yavaş kuruyup mis gibi kokular yayması, mutfakta vakit geçirmenin en huzurlu yollarından biri. Deneyen herkesin aynı hissi yaşayacağına inanıyorum. Siz de kendi domateslerinizi kurutarak, sofranıza yazın kokusunu taşıyabilirsiniz.